سوال
در مورد اجنّه کنجکاوی زیادی دارم، شکل
ظاهری آنان و توانایی های آن ها از هر نوع که باشد چیست؟ آیا می توانند از طرف خدا
مامور انجام کاری شوند؟ می توانند به خواست خود یا به خواست انسان به چشم دیده شوند؟
توانایی صحبت کردن دارند و آیا راست است که می گویند اجنه از خیلی از وقایع و یا حتی
علوم(راز و رمز آنها) یا اسرار اطلاع دارند؟ ازدواج اجنه با انسان امکان پذیر است یا
این که صرفاً زاده ی اوهام جاهلان است؟ کمک اجنه به انسان در قالب چه افعالی است؟ انسان
خود متوجه این کمک ها می شود؟ مگر قدرت تعقل و اختیار آن ها به اندازه انسان است که
می گویند جن مسلمان و دین دار هم هست؟ آن ها هم مثل انسان صاحب عاطفه و احساس هستند؟
جن گیری
پاسخ
در پاسخ به این سؤال باید گفت:
1- سی و چهار بار نام جنّ در قرآن کریم
آورده شده است.
2- هفتاد و دومین سوره قرآن به نام این
موجود است: «قُلْ أُوحِیَ إِلَیَّ أَنَّهُ اسْتَمَعَ نَفَرٌ مِنَ الْجِنِّ…»[1]
3- احادیث و روایات فراوانی از پیامبر اکرم(ص)،
حضرت علی(ع) و ائمه معصومین علیهم السلام در این خصوص وجود دارد.
4- اجنه توسط بسیاری از انسان ها رؤیت شده
اند.
5- آیاتی از قرآن کریم وجود جنّ را مبرهن
می داند، از جمله:
ـ «وَ حُشِرَ لِسُلَیْمانَ جُنُودُهُ مِنَ
الْجِنِّ وَ الْإِنْسِ وَ الطَّیْرِ فَهُمْ یُوزَعُونَ؛ سپاهیان سلیمان از جن و آدمی
و پرنده، گرد آمده و به صف می رفتند.»[2]
ـ «وَ جَعَلُوا لِلَّهِ شُرَکاءَ الْجِنَّ
وَ خَلَقَهُمْ؛ برای خداوند[مشرکان] از جن شریکانی قرار دادند و حال آنکه جن را خدا
آفریده است»[3]
خلقت جنّ
جن چگونه موجودی است و آیا می توان توسط
علوم پیشرفته امروزی آن را اثبات کرد؟
جن در لغت به معنای «مستور و پوشیده» است،
همان گونه که بچه در رحم را «جنین» گویند، «جنّت» نیز اشاره به باغی است که درختان
آن مانع از به چشم آمدن زمینش می گردد.
و شاید علّت شک و تردید در وجود جن نیز
همان مستور و پنهان بودنش از انظار و حسّ بشری است که علت آن در ذات خلقتش نهفته است.
قرآن کریم خلقت جن را این گونه بیان می
دارد:
و جان(مترادف با جن و پدر جن است همان طور
که آدم، پدر انسان) را پیش تر، از آتش زهرآگین آفریدیم: «وَ الْجَانَّ خَلَقْناهُ مِنْ
قَبْلُ مِنْ نارِ السَّمُومِ»[4]
خدا انسات را از گل خشک شده ای چون خاک
سفال آفرید و جنیان را از شعله ای بی دود؛ «خَلَقَ الْإِنْسانَ مِنْ صَلْصالٍ کَالْفَخَّارِ،
وَ خَلَقَ الْجَانَّ مِنْ مارِجٍ مِنْ ْ نارٍ»[5]
جنیان می توانند خود را به هر شکل و قیافه
ای درآورند(به استثنای پیامبران و ائمه معصوم) و از چشم موجودات دیگر پنهانند.
ملاصدرا پنهان و آشکار شدن جن را با هوا
قیاس می کند و این طور عنوان می دارد: «بدن های لطیف آنها در لطافت و نرمی متوسط بوده
و از این رو آماده جدایی و یا گرد آمدن هستند، چون گرد هم آیند قوام آن ها بهتر گشته
و مشاهده می گردند و چون جدا گردند قوام شان نازک و جسم شان لطیف می شود و از دیده
پنهان می مانند، مانند: هوا که وقتی ذراتش گرد هم می آیند، غلیظ می شود و به صورت ابر
در می آید و وقتی ذرات آن از هم جدا می شوند، لطیف شده و دیده نمی شوند».[6]
همین ویژگی وجودی، به آن ها این امکان را
می دهد که خود را به هر شکلی و با هر حجمی درآورند، چه به اندازه سر سوزن و چه در اندازه
اتاقی بزرگ، آن ها به واسطه همین ویژگی، زمان برایشان معنا ندارد، و مسافتی را که بشر
مدت ها باید آن را طی کند، در لحظه ای می پیمایند و اعمالی را که از توان انسان خارج
است، آن ها به راحتی قادر به انجامش هستند. عمده ترین علّت شک و تردید در وجود آنان
هم همین پنهان بودن از چشم انسان هاست. البته از نظر علمی هم توجیه پذیر است، چرا که
در جهان هستی چیزهای زیادی وجود دارد که به چشم ما قابل رؤیت نیست.
در بسیاری از کشورها و حتی در کشور خودمان
هم نمونه های زیادی شنیده می شود که اشخاصی با عنوان جن گیر و یا احضار کنندگان ارواح،
توانسته اند از آن ها بهره گیرند.
جن گیری
و بنابر آیات قرآن کریم:
«این موجود عجیب پیش از آفرینش انسان، خلق
شده است»[7]
«جنیان از شعله های آتش آفریده شده اند»[8]
«جنیان همچون انسان ها، دسته دسته به دنیا
آمده و بعد به جهان آخرت خواهند رفت»[9]
«آن ها نیز نر و ماده دارند»[10]
«آنها نیز تمایلات نفسانی دارند»[11]
«تعداد جنیان بیش از آدمیان است»[12]
غذا خوردن جنّیان
از آنجا که هر موجودی برای ادامه حیات خود
احتیاج به تغذیه و خوراک دارد، جنیان نیز به طور قطع از چیزهایی تغذیه می کنند. چنان
که «ابن بابویه» نقل کرده است: «گروهی از طایفه جن خدمت پیامبراکرم(ص) شرفیاب شدند
و عرض کردند: ای رسول خدا! چیزی برای خوردن به ما عطا فرما. حضرت هم استخوان و بازمانده
غذا را به آنها عطا کرد.»[13]
سخن گفتن جنّیان
از آنجایی که جنیان نیز مادی هستند، زندگی
اجتماعی آنها ایجاب می کند با یکدیگر سخن بگویند، پس بطور قطع و یقین آنها اصواتی برای
انتقال مفاهیم به یکدیگر دارند، ولی در فهم ما نیست. البته کسانی می توانند به طریقی
حرف های آن ها را بفهمند و با آنها سخن گویند؛ چنان که حضرت رسول و برخی از امامان
با آن ها صحبت می کردند و افرادی با توانایی های خاصی می توانند با آن ها ارتباط برقرار
کنند.[14]
ازدواج کردن جنّیان
در مورد ازدواج اجنه با انسان ها روایتی
از امام باقر(ع) نقل شده که فرموده اند: خداوند حوریه ای را از بهشت برای حضرت آدم
فرستاد که ایشان را با یکی از فرزندانش تزویج نمود و فرزند دیگرش را با جن تزویج نمود.
[15] [16]
پی نوشت ها:
[1] (سوره جن، آیه 1)
[2] (سوره نمل،آیه 17)
[3] (سوره انعام، آیه 100)
[4] (سوره حجر، آیه 27)
[5] (سوره الرحمان، آیات 14 و 15)
[6] ملاصدرا، مفاتیح الغیب
[7] سوره حجر، آیه 27)
[8] (سوره الرحمان، آیه 14)
[9] (سوره فصلت، آیه 25)
[10] (سوره جن، آیه 6)
[11] (سوره الرحمان،آیه 56)
[12] (سوره انعام، آیه 128)
[13] وسائل الشیعه، ج 1، ص 252
[14] بشارت :: خرداد و تیر 1385، شماره
53، پدیدآورنده: حمید عباسی جامد
[15] علل الشرائع، ج1، ص: 103.
[16] - البته اظهار عقیده در مورد صحت و
سقم این حدیث نیاز به بحث درایه و رجال دارد که بحث جداگانه ای را می طلبد.