چاقی کابوس نسل ماست! کابوسی که هر شب زیر سایه رژیم‌های جدید غذایی، نزدیک تر و واقعی تر می شود، و هر روز قربانی های بیشتری می گیرد!
اگر شما هم جزو کسانی هستید که از گوشه و کنار، زمزمه‌هایی از خوش‌اندامی خود می شنوید و با این حال، هنوز فکر می کنید چاق هستید، یا حتی اگر دیگران شما را پوست و استخوان می‌دانند و با این حال آینه، چربی‌های اضافه را به رخ تان می‌کشد، خودتان را به یک روان پزشک معرفی کنید، چون احتمالا از بی‌اشتهایی عصبی یا آنورکسیا (anorexia) رنج می‌برید!
متخصصان تغذیه، بی‌اشتهایی عصبی را خودداری از رسیدن به وزن بدنی ایده آل(وقتی وزن آنها پایین‌تر از حد طبیعی است) و داشتن تصور اشتباه از اندازه و شکل بدن تعریف می کنند.
چربی‌ها و کربوهیدرات‌ها حق ورود به زندگی یک بیمار آنورکسی را ندارند! این بیماران سعی می کنند از طریق گرسنگی کشیدن، استفراغ عمدی، ورزش بیش از اندازه و خوردن ملین‌ها و قرص‌های لاغری از وزن خود بکاهند.
پوست خشک و ترک پوستی، اولین ره آورد آنورکسیا هستند که با پایین بودن دمای بدن و فشار خون پایین و کند کاری قلب، مجموعه ای کامل از بیماری ها را ترتیب می دهند. به این ها باید عوارضی مثل پوکی استخوان، بی خوابی، عصبی بودن، توقف قاعدگی در دختران، بیماری های قلبی، لرزش بدن، مشکلات گوارشی، کم مویی و... را هم اضافه کنید، تا مجموعه کامل تری از امراض وابسته به بی اشتهایی روانی به دست آورید.
دکتر عزت اله کردمیرزا، روانشناس و مدرس دانشگاه علامه طباطبایی در این باره می گوید:
"بیماران مبتلا به آنورکسیا (بی‌اشتهایی روانی) معمولاً ترسی فراگیر از چاق شدن دارند. به طوری که حتی وقتی وزن آنها پایین‌تر از حد طبیعی است، دچار اختلال در تصویر بدنی از خود می شوند. احساس بد ریختی دارند و بر لاغر شدن خود پافشاری می کنند."
"انکار" مُهری است که به تک تک رفتارهای این بیماران می خورد. این بیمار تحلیل رفتگی خود را انکار می کند و اکثر رفتارهای غیرعادی خود را که منجر به کاهش وزن می شود، در خفا انجام می دهد. مثلاً معمولاً از غذا خوردن با اعضای خانواده، یا در مکان‌های عمومی پرهیز می کند، چون در این صورت، علایم رفتاری بیماری شان آشکار می شود.
آمار و ارقام، آنورکسیا را بیشتر سهم زنان می دانند و در این بین، بیشترین شیوع آن را در اواسط تا اواخر نوجوانی یعنی14 تا 18 سالگی جستجو می کنند.
دکتر کردمیرزا می گوید: "بیماران مبتلا به بی‌اشتهایی روانی ممکن است از نظر اجتماعی منزوی باشند و علایم افسردگی را نشان دهند. به طوری کهاختلال افسردگی اساسی یا افسردگی خویی تقریباً در 50 درصد بیماران مبتلا به بی‌اشتهایی روانی گزارش شده است."
اگر دنبال زمینه های روانی ماجرا بگردید، می شنوید: " اختلالات خوردن اغلب نشانه ای از وجود مشکلاتی از قبیل کمال گرایی افراطی، فقدان مهارت های ابراز وجود یا پایین بودن احساس ارزشمندی است."
او ادامه می دهد: " در مورد درمان این بیماری، روان درمانی نتیجه بهتری نسبت به دارو درمانی دارد. البته داروهای ضد افسردگی سه حلقه ای، اشتها و وزن را افزایش می دهند و افسردگی همراه با این اختلال را درمان می کنند. شواهدی نیز وجود دارد که الکتروشوک (ECT) در بعضی از موارد برای بی اشتهایی روانی و اختلال افسردگی مفید است."
سه خصوصیت عمده، فرد مبتلا به بی اشتهایی روانی را از خانم های لاغر جدا می کند:
- داشتن وزنی معادل 85 درصد کمتر از آنچه که برای سن و وزن فرد، نرمال محسوب می شود.
- داشتن ترس شدید از اضافه وزن که این ترس با کم شدن وزن کاهش نمی یابد.
- تصور داشتن هیکلی بد قواره، حتی هنگامی که بسیار لاغر هستند. معمولاً به طور مدام خود را وزن می کنند. اغلب سایز بدن خود را اندازه گیری می کنند و در آینه منتقدانه به خود می نگرند.
لاغری ممنوع!
مرگ یک مانکن برزیلی(170 سانتی متر قد و فقط 38 کیلوگرم وزن!) در اثر عفونت ناشی از بی اشتهایی عصبی که بعد از مرگ همتای اروگوئه‌ای او که دچار نارسایی قلبی شده بود، اتفاق افتاد، اعتراض متولیان بهداشت را برانگیخت، تا آنجا که حتی سازمان بهداشت جهانی هم واکنش نشان داد و در گزارشی نگرانی خود را از کم وزنی بیش از حد دختران جوان و گرسنگی کشیدن مفرط آنها برای تقلید از مدل‌ها، اعلام کرد.
در واقع، شرکت‌های مد مجبور شده‌اند در انتخاب مانکن‌های خود شاخص جدیدی در نظر بگیرند. طبق قانون این کشور مدل‌هایی که شاخص توده بدنی(BMI) کمتر از 18 داشته یا سن آنها کمتر از 16 سال باشد، از شرکت در این نمایش‌ها محروم می شوند.
در انگلیس تقریباً 5 تا 10 درصد زنان 14 تا 24 ساله از بیماری آنورکسیا رنج می برند و حتی به گفته پژوهشگران انگلیسی سن ابتلای این بیماری پایین آمده و کودکان 8-7 ساله را هم گرفتار کرده است!
به تازگی کشور ایتالیا هم با وجود مقاومت‌هایی که متولیان مد در ابتدا نشان دادند، بالاخره به جمع این کشورها پیوست. در ایتالیا دو میلیون نفر به بیماری های ناشی از گرایش به لاغری دچارند و 60 درصد نوجوانان ایتالیایی دوست دارند از آنچه هستند لاغرتر باشند!
آرزو رستم‌زاد