ترکیه یکی از کشور‌هایی است که سالانه افراد زیادی از سراسر جهان و البته ایران به آن سفر میکنند. این کشور جاذبه‌های گردشگری بسیار زیادی دارد و زبان رایج مردم آن ترکی استانبولی است. در کنار ضرب‌المثل‌های بسیار شیرینی که این زبان دارد، مردم در تور ترکیه دارای برخی عقاید و رفتار‌ها هستند که گردشگران حتما باید قبل از سفر به این کشور، از آنها مطلع باشند. در این مطلب می خواهیم شما را با ۱۲ عقیده و رفتار مردم ترکیه آشنا کنیم.
۱- خداحافظی می‌تواند فرآیند یک ساعته باشد
در فرهنگ ترکیه، میزبانی از میهمانان یک افتخار بزرگ به شمار می‌رود و میهمانان به سادگی نمی‌توانند خانه میزبان را ترک کنند. در یک دیدار شبانه، برای شام و خوردن چای و شیرینی زمانی که میزبان ظرف میوه را می‌آورد، میهمانان کم کم دم از رفتن و خداحافظی می‌زنند اما هم میزبان و هم میهمانان می‌دانند که ترک آن منزل ممکن است مدتی به طول بیانجامد.
زمانی که میهمان بخواهد خانه میزبان را ترک کند، از جمله (یاواش یاواش کالکالیم) استفاده میکند که این جمله به معنای این است که کم‌کم آماده رفتن شویم. با گفتن این جمله، میزبان ابراز ناراحتی خواهد کرد و می‌گوید فعلا نشسته بودیم و خوش می‌گذشت. اما در تابستان میزبان می‌گوید: تازه می‌خواستیم هندوانه بیاوریم. این جمله نیز بدان معناست که فعلا اول شب است و زمان زیادی برای گفتگو وجود دارد.
بعد از این که تمام تعارف‌ها و گفتگوهای مربوط به خداحافظی به اتمام رسید (البته امکان دارد در این بین مدتی برای نوشیدن قهوه ترک و نیم ساعت هم برای صبحت‌های مختلف سپری شود)، میزبان، میهمانان خود را به سمت خروجی راهنمایی خواهد کرد – البته قبل از آن نیز کفش‌های میهمانان در این مکان به صورت مرتب چیده میشود – و بعد از روبوسی و درخواست برای اینکه دوباره به خانه آنها بیایند، از تمام کم و کاستی‌هایی که ممکن است در طول میهمانی صورت گرفته باشد، عذرخواهی میکنند.
اگر میهمان و میزبان پیش‌بینی کنند که ملاقات آینده بعد از یک مدت طولانی انجام خواهد شد، میزبان می‌گوید که Su gibi git, su gibi gel (مثل آب برو و مثل آب بازگرد) و با دور شدن وی نیز یک پارچ آب پشت سر میهمانان می‌ریزند.
۲- ادموند (Edmund) برای به دست آوردن یک بسته راحت الحلقوم جانش را می‌داد
ترکیه دارای نوعی شیرینی خوشمزه و دلچسب به نام راحت‌الحلقوم است که محبوبیت بسیاری در بین مردم دارد. یک راحت‌الحلقوم تازه مثل ابر نرم و البته چسبنده است. راحت‌الحلقوم در طعم‌های مختلفی تهیه میشود و در برخی از آنها میتوانید پسته بو داده، انار، لیمو و نعناع هم استفاده میشود. البته معمولا راحت‌الحلقوم توسط یک لایه شکر یا نارگیل پوشانده میشود. برخی از شهر‌های ترکیه در ساخت این نوع از شیرینی شیوه متفاوتی دارند. برای مثال در شهر سافرانبولو راحت‌الحلقوم به همراه یک کرم با تکه‌هایی از شکلات و زعفران سرو میشود. البته شرکت Starbucks نیز روش خاص خود را برای تهیه راحت‌الحلقوم دارد و آنها را با یک لایه شکلات می‌پوشاند. البته باید به این نکته نیز توجه داشت که در ترکیه به راحت‌الحلقوم Lokum نیز می‌گویند.
۳- برای یک صبحانه عالی می‌توان از سبزیجات استفاده کرد
سبزیجات برای صبحانه یک موضوع عادی در ترکیه است و تقریبا با فرهنگ مردم این کشور عجین شده و مردم محلی به آن Kahvalti می‌گویند. خیار، گوجه‌فرنگی، زیتون شور، تخم مرغ، چند نوع پنیر و مقداری نان تازه تمام موادی هستند که برای یک وعده صبحانه دلچسب کافی به نظر می‌رسند. البته نباید چای را نیز در این بین فراموش کرد.
هتل‌ها و اقامتگاه‌های ترکیه اغلب مقداری مربای محلی، میوه تازه، Borek (نوعی نان لایه‌لایه که از پنیر یا اسفناج تشکیل شده است)، نوتلا (شکلات صبحانه) و شربت کنجد که ترکیبی است از کنجد و انگور یا شاتوت را برای میهمانان خود ارایه میکنند. بسیاری از رستوران‌هایی که در اطراف شهر و یا بخش‌های طبیعی هستند köy kahvaltısı یا همان صبحانه روستایی را سرو میکنند. البته این صبحانه سنتی را گسترش داده‌اند و که شامل نان‌های داغ و کره‌ای که به همراه تخم مرغ سوخاری شده‌اند نیز می‌شوند.
۴- رقصیدن یک پاسخ مناسب برای تمام امور است
مردم ترکیه به دنبال بهانه‌ای می‌گردند تا برقصند و فرقی نمی‌کند که چه زمانی و کجا باشد. رقص معروف مردم ترکیه Halay – نوعی رقص خطی که در آن افراد در کنار یکدیگر می‌ایستند و می‌رقصند – است. فرقی نمی‌کند که یک کودک به دنیا آمده یا یک تیم محبوب در فوتبال گل زده است، هرچه که باشد، مردم ترکیه مشتاق رقص هستند.
در شمال شرقی استان ترابزون مردم در کنار خیابان یا منطقه‌ای می‌ایستند و شروع به رقص در کنار یکدیگر میکنند. البته میتوانید در استانبول نیز چنین رقص‌هایی را پیدا کنید. برای مثال در سالن‌های اجرای موسیقی زنده دریای سیاه و بار‌های مختلف میتوانید چنین رقص‌هایی را بیابید. برای پیوستن به آن گروه تنها کافی است که با انگشت کوچک دستان خود، انگشت کوچک افراد کناری را بگیرید و شروع به رقصیدن کنید.
۵- در ترکیه میتوانید بین قاره‌ها سفر کنید
ترکیه دارای خطوط راه آهن مارمارای است که دو سال قدمت دارد و دو قاره اروپا و آسیا را به یکدیگر متصل میکند و از طریق آن میتوانید در طول چند دقیقه از قاره‌ای به قاره دیگر حرکت کنید. البته از طریق Kadıköy و قدم زدن در بازار ماهی‌فروشان میتوانید تجربه دلنشینی داشته باشید و یا به تماشای غروب آفتاب در Ortaköy بپردازید. دوچرخه سواری و سوار شدن به اسب نیز یکی دیگر از روش‌های تفریح در ترکیه است. تماشای منظره دریا و استنشاق بوی دریا نیز حس و حال خاص خود را دارد.
۶- اصلاح کردن صورت در ترکیه ایده بسیار خوبی است
شاید بتوان گفت که آرایشگران ترکیه اصلاح کامل را به مرحله جدیدی رسانده‌اند. شما در طول سفر خود به ترکیه میتوانید به یکی از آرایشگران بگویید که sakal tıraşı (تراشیدن ریش) را می‌خواهید. آرایشگر موردنظر برای انجام این کار از یک برس ساخته شده از موی دم اسب و یک لایه صابون استفاده خواهد کرد. آرایشگران با استفاده از یک تیغ تیز و مهارت استادانه خود تمام موهای صورتتان (ریش) را خواهند تراشید و سپس صورتتان را خواهند شست و این کار را دوباره تکرار خواهند کرد. بعد از اینکه تمام موهای موجود در اطراف گوش‌ها و گردن از بین رفتند، بخش جالب کار شروع میشود.
آرایشگر یک پارچه کتانی را به میله می‌پیچد و آن را درون یک مایع قابل اشتعال قرار می‌دهد و سپس با آتش زدن آن، موهای اضافی موجود در گردن و گونه‌ها را نیز از بین می‌برد. زمانی که این میله آتش زده شده در اطراف صورتتان حرکت میکند حس عجیبی خواهید داشت. برای از بین بردن موهای موجود در گوش نیز از همین طریق اقدام میکنند. البته بعد از این اقدامات، مقداری الکل به صورتتان می‌زنند که باعث میشود سوزش شدیدی در صورتتان احساس کنید و دقیقا حس خواهید کرد که صورت شما آتش گرفته است اما قبل از این که شروع به داد زدن کنید، کرم لوسیون به صورتتان می‌مالند تا هم سوزش تسکین یابد و هم ماساژی برای آن باشد. برای یک ماساژ بهتر نیز یک حوله گرم را روی صورت قرار می‌دهند تا پوست کمی آرامش یابد. حال با شستن و خشک کردن موهای خود، صورتی به نرمی صورت یک نوزاد خواهید داشت.
۷- در ترکی جملات طولانی تنها یک کلمه هستند
آیا میتوانید muvaffakiyetsizleştiricileştiriveremeyebileceklerimizdenmişsinizcesine را به درستی تلفظ کنید؟ ترکی استانبولی یک زبان ترکیبی است که در آن میتوانید به کلمه موردنظر خود پسوند‌های بسیاری را اضافه کنید (یک جمله را در قالب یک کلمه بنویسید). اگرچه مثال بالا کمی اغراق‌آمیز است، اما کلمه‌ای نظیر temizlettiremeyecekmişsiniz به‌صورت روزانه مورد استفاده مردم در تور ترکیه قرار میگیرد و به این معناست که ظاهرا شما قادر به تمیز کردن آن نیستید.
۸- ترک‌ها چند دقیقه وسط استراحت و صرف چای کار میکنند نه اینکه چند دقیقه وسط کار استراحت کنند!
مردم ترکیه همانند ایرانی‌ها علاقه بسیار زیادی به چای دارند و بیشتر اوقات افراد یک محله برای صرف چای در کنار یکدیگر جمع می‌شوند. البته چای هم درون لیوان‌های کمر باریک لاله‌ای میل میشود که بسیار دوست‌داشتنی و خاطره‌انگیز هستند. مردم ترکیه در بین کار‌های مختلف خود چای میخورند و این کار می‌تواند یک معامله تجاری یا یک خبرکشی باشد. شاید بتوان گفت چای نوشیدنی‌ای است که ترک‌ها هنگام صبح می‌نوشند و همین موضوع نیز باعث میشود که تا شب چندین بار چای بخورند و هر یک ساعت به بهانه نوشیدن چای کنار هم جمع شوند.
از دیدگاه مردم ترکیه رنگ چای باید به صورت tavşan kanı (خون خرگوش) باشد و آن را بدون قند و یا با مقداری شکر میل کنند. به جای کِرِم و خوراکی‌های مختلف، مردم ترکیه میهمان‌نوازی خود را با چای ثابت میکنند. باید گردشگران در طول سفر خود به ترکیه بدانند که وقتی در یک مغازه روی فرش می‌نشینند، فردی از آنها در خصوص اینکه آیا چای میل دارند سوالی خواهد پرسید و شما باید بگویید که چای سیب می‌خواهید – مردم ترکیه به شوخی به این نوع چای، چای توریست‌ها می‌گویند – و در این صورت آن فرد مطلع خواهد شد که tavşan kanı چای مورد نظر شما است.
۹- یک سفر طولانی با اتوبوس بهتر از سفر با هواپیما است
با وجود اینکه اغلب افراد سفر با هواپیما را بهتر می‌دانند و مناظر طبیعت نیز از ارتفاع ۳۰ هزار فوتی بسیار زیبا هستند اما در ترکیه سفر‌های طولانی با اتوبوس نیز بسیار لذت‌بخش است. اتوبوس‌های این کشور دارای ویژگی‌های بسیار خوبی هستند که در این بین می‌توان به چراغ مطالعه، تلویزیون شخصی، وای‌فای، کیک، چای، نسکافه (۳ در ۱) و اگر خوش‌شانس باشید یک لیوان بستنی اشاره کرد. اما تنها ایرادی که این نوع اتوبوس‌های لوکس ترکیه دارند، فقدان سرویس بهداشتی است.
۱۰- بخشی از مناظر زیبا، در زیر زمین هستند
در مرکز منطقه آناتولی از کاپادوکیه بخشی وجود دارد که با نام دودکش جن شناخته میشود و این ستون‌های مخروطی در یک منطقه آتشفشانی هستند که آب و باد در طول زمان آنها را فرسوده کرده‌اند و اکنون به شکل فعلی در آمده‌اند. البته درون این ستون‌های سنگی نیز افرادی ساکن هستند. مردم اطراف این منطقه درون ستون‌های مذکور را به شکل غار کنده‌اند و خانه‌هایی را در آنها ایجاد کرده‌اند – که اکنون اغلبشان به صورت هتل هستند – و در این بین حتی شاهد کلیسا و صومعه نیز هستیم. نقاشی‌های سقفی زیبایی نیز در ترکیه وجود دارد که برای بازدید از آنها منطقه Göreme در ترکیه مکان مناسبی به نظر می‌رسد.
البته باید توجه داشت که منظره کاپادوکیه نیز بسیار زیبا است و گردشگران میتوانند از طریق بالون در زمان طلوع آفتاب به تماشای زیبایی‌های آن بپردازند. در طول قرن هفتم و هشتم بعد از میلاد، مردم ترکیه در تلاش بودند تا از دست مهاجمان فرار کنند و به همین دلیل مکان‌هایی در زیرِ زمین ایجاد کردند که تقریبا یک شهر زیرزمینی بود و در این بین می‌توان به Derinkuyu (درینکویو) و Kaymakli (کایماکلی) اشاره کرد. این غار‌ها در اعماق زمین قرار داشتند و از بخش‌های مختلف آنها می‌توان به اسطبل (برای حیوانات)، مکان نگهداری نوشیدنی، کلیسای کوچک و مدرسه اشاره کرد. گفتنی است که در این غار‌ها حدود ۲۰ هزار نفر می‌توانستند زندگی کنند. یکی دیگر از ابتکارات موجود در این شهر‌های زیرزمینی استفاده از ساختاری شبیه به سنگ آسیاب بود که از طریق آن، درب تونل‌ها را در حین وقوع یک حمله باز می‌کردند. این شهر‌های زیرزمینی به بخشی از مردم ترکیه کمک کرد تا در طول جنگ‌ها سالم بمانند و همچنان در زیرِ زمین به زندگی و تجارت خود برای چندین سال ادامه دهند.
شهر استانبول دارای قنات بزرگی است که گردش در آن نیز می‌تواند بسیار جالب باشد. امپراطور Justinian در زیرِ زمین یک کاخ باشکوه ساخته بود که در حال حاضر گردشگران میتوانند از آن بازدید کنند و به عنوان یک مخزن سلطنتی و باستانی شناخته میشود. Binbirdirek (دارای ۱۰۰۱ ستون) یک مکان فراموش‌نشدنی برای نمایشگاه‌های هنر، جشن و سرور‌های شبانه و عروسی به شمار می‌رود. گفتنی است که در این کاخ زیرزمینی سیاه چال و زندان نیز وجود داشته و تقریبا آخرین اقامتگاه زندانیان عثمانی بوده است.
۱۱- حضور یک غریبه در عروسی، موضوعی قابل قبول است
اگر در سفر خود به ترکیه ازدحام جمعیت را به همراه شادی و صدای موسیقی مشاهده کردید، این می‌تواند یک دعوتنامه برای شما باشد تا در عروسی شرکت کنید. شما میتوانید در هتل و رستوران عروسی مذکور حضور داشته باشید و هیچ نگرش نامناسبی نسبت به این اقدام – حضور غریبه در مراسم عروسی – وجود ندارد و مردم این منطقه بسیار در این خصوص روشنفکر هستند. در مراسم عروسی ترکیه صندلی‌های خالی بسیاری وجود دارد که به صورت دایره‌ای چیده شده‌اند و البته مقداری آجیل و تنقلات نیز در این عروسی دیده میشود که میهمانان میتوانند از آنها میل کنند. در مکان عروسی هم چندین نفر در حال رقص هالای (halay) – نوعی رقص که در آن افراد انگشت کوچک دست یکدیگر را با انگشت کوچک خود می‌گیرند و به رقص مشغول می‌شوند – هستند. البته در طول این مراسم نیز هیچ فردی دعوتنامه میهمانان را جلوی در چک نمی‌کند و عملا حضور غریبه در مراسم بسیار قابل پیش‌بینی است. مردم ترکیه بسیار میهمان‌نواز هستند و دوست دارند که افراد خارجی نیز در مراسم آنها حضور داشته باشند.
۱۲- در ترکیه هر فنجان قهوه ۴۰ سال خاطره پشت سر خود دارد
فنجان‌های قهوه در ترکیه، فنجان Türk kahvesi (قهوه ترک) نامیده می‌شوند و براساس فرهنگ ترکیه میل کردن یک فنجان قهوه باید به آرامی و در کنار افراد دیگر صورت گیرد و در این بین نیز باید گفتگوهایی برای افزایش دوستی و محبت انجام شود. در بین خانواده‌های قدیمی ترکیه که اقدام به ساخت قهوه میکنند می‌توان به Kurukahveci Mehmet Efendi و Fazıl Bey اشاره کرد که باعث میشود مردم در قهوه‌خانه‌ها و اتاق‌های پذیرایی در کنار یکدیگر جمع شوند و یادآور دوران عثمانی باشند.
در فرهنگ ترکیه قهوه نقش تاثیرگذاری در آیین خانوادگی برای مراسم عقد دارد و زمانی که یک خانواده به عنوان خواستگار به خانه دختر می‌روند، میزبان قهوه ترک آماده میکند و تقریبا فرآیندی برای شناخت دو طرفه است. البته عدم وجود کف کافی روی قهوه ممکن است مشکلات مادر شوهری به وجود آورد. البته مقداری نیز نمک در فنجان مرد جوان می‌ریزند و آن نیز بدین معناست که وی باید به جای دیگری نگاه کند.
در جنوب شرقی ترکیه روش خاصی برای دم کردن قهوه وجود دارد که در بین مردم نیز به صورت “داغ مثل جهنم، تیره مثل شیطان، خالص مثل فرشته، شیرین مثل عشق” معروف است. این نوع از قهوه که طعم تلخی دارد، Mirra نامیده میشود و اگر عروس و داماد بعد از صحبت کردن با یکدیگر فنجان قهوه Mirra را روی میز قرار دهند، بدین معنا است که به توافق رسیده‌اند و آماده ازدواج هستند. اما اگر طرفین به توافق نرسند، فنجان را در دست خود نگه‌می‌دارند و شاید در گفتگوی بعدی به نتیجه برسند.
همان‌طور که در این مطلب مطالعه کردید، با ۱۲ فرهنگ و حقیقت در ترکیه آشنا شدیم. راستی شما کدام یک از این موارد را دوست داشتید و برایتان جالب بود؟
منبع: کجارو